Σπερμοδιάγραμμα

Το σπερμοδιάγραμμα συνιστά εξέταση υψηλής διαγνωστικής αξίας, μέσω της οποίας διερευνάται η ανδρική γονιμότητα. Πρόκειται για μια διερεύνηση που, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, εκτελείται όταν το ζευγάρι παρουσιάζει αδυναμία σύλληψης, σε διάστημα 12 μηνών, παρά τις συστηματικές σεξουαλικές επαφές.

Το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί μια πολύτιμη εξέταση, καθώς προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την ποσότητα, την ποιότητα, την κινητικότητα και τη μορφολογία του σπέρματος. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να αναδειχθούν ενδεχόμενα προβλήματα που είναι υπεύθυνα για την ανδρική υπογονιμότητα, θέτοντας έτσι τις κατευθυντήριες γραμμές για την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

Σε ποσοστό 50% περίπου των ζευγαριών που αδυνατούν να τεκνοποιήσουν η υπογονιμότητα οφείλεται στον ανδρικό παράγοντα.

Σπερμοδιάγραμμα – Σε ποιές περιπτώσεις πραγματοποιείται;

Το σπερμοδιάγραμμα ενδείκνυται διότι βοηθά ιδιαίτερα τη διάγνωση στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Κατά τη διαδικασία διερεύνησης γονιμότητας του ζευγαριού.
• Ο άνδρας εμφανίζει πρόβλημα του αναπαραγωγικού συστήματος (συνήθως του όρχεων ή του προστάτη και των επικουρικών γεννητικών αδένων).
• Το ζευγάρι επιθυμεί να προχωρήσει σε μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
• Ο άνδρας επιθυμεί την κρυοσυντήρηση των σπερματοζωαρίων του για μεταγενέστερη χρήση.

Σπερμοδιάγραμμα – Προϋποθέσεις Για Την Ορθή Διεξαγωγή Της Εξέτασης

Το σπερμοδιάγραμμα πρέπει να διεξάγεται υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, με στόχο την αξιοπιστία και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων.

Το εξειδικευμένο Εργαστήριο Σπερματολογίας οφείλει:

• Να διαθέτει ειδικά καταρτισμένο και έμπειρο επιστημονικό προσωπικό που να συμμορφώνεται με τις κατευθύνσεις και πρακτικές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO).
• Να διαθέτει σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό και υλικοτεχνική υποδομή.
• Να παρέχει στον ασθενή ακριβείς οδηγίες αναφορικά με τον δειγματοληπτικό έλεγχο.
• Να διασφαλίζει ότι ο εξεταζόμενος ακολούθησε αυστηρά τις δοθείσες οδηγίες.

Σπερμοδιάγραμμα: Οδηγίες για την εξέταση

Πριν την διεξαγωγή του σπερμοδιαγράμματος οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να γνωρίζουν τα παρακάτω:

• Απαραίτητη είναι η αποχή του άνδρα από την εκσπερμάτιση για 2 – 7 ημέρες πριν τη συλλογή του δείγματος.
• Το δείγμα του σπέρματος συλλέγεται με αυνανισμό, μετά από καλό καθαρισμό χεριών και γεννητικών οργάνων, σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη.
• Η λήψη του δείγματος είναι καλύτερο να πραγματοποιείται εντός του εργαστηρίου. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, το δείγμα θα πρέπει να προσκομίζεται στο εργαστήριο όσο το δυνατόν συντομότερα, το ιδεώδες εντός 30 λεπτών. Κατά τη μεταφορά το δείγμα διατηρείται σε θερμοκρασία σώματος.
• Η διακοπτόμενη συνουσία μπορεί επίσης να συζητηθεί ως επιλογή για άνδρες που δεν επιθυμούν τον αυνανισμό. Στην περίπτωση αυτή, το δείγμα συλλέγεται σε ειδικά προφυλακτικά. Σε αντίθεση με τα κοινά προφυλακτικά, τα μη τοξικά δεν περιέχουν άλλες ουσίες, όπως σπερματοκτόνα κ.α.

Αναλυτικές πληροφορίες  πρέπει να δοθούν από τον εξεταζόμενο στο προσωπικό του Εργαστηρίου Σπερματολογίας, αναφορικά με το ιατρικό του ιστορικό.

Σπερμοδιάγραμμα – Παράμετροι και φυσιολογικές τιμές

Τι μετρούμε στο σπερμοδιάγραμμα και πότε οι προσδιορισθείσες τιμές θεωρούνται φυσιολογικές; Πρέπει να σημειωθεί ότι πολύ πρόσφατα οι τιμές αναθεωρήθηκαν από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO manual, 6th edition).

• Όγκος σπέρματος άνω του 1,5 mL.
• pH > 7,2.
• Ρευστοποίηση εντός 30 λεπτών.
• Η συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων θα πρέπει να υπερβαίνει τα 15 εκατομμύρια ανά χιλιοστόλιτρο (mL). Ο συνολικός αριθμός σπερματοζωαρίων ανά εκσπερμάτιση θα πρέπει να υπερβαίνει τα 39 εκατομμύρια.
• Κινητικότητα σε άνω του 40% των σπερματοζωαρίων και ζωηρή προωθητική κίνηση σε άνω του 32%. Ζωτικότητα άνω του 58% των σπερματοζωαρίων.
• Μορφολογία σπερματοζωαρίων φυσιολογική σε άνω του 4%, σύμφωνα με τα κριτήρια Kruger.

Τι άλλο εξετάζει το σπερμοδιάγραμμα;

Στο σπερμοδιάγραμμα προσδιορίζονται επίσης:

• Το ιξώδες (γλοιότητα) του σπέρματος.
• Η ύπαρξη συγκολλήσεων.
• Τα άωρα σπερματοζωάρια (σπερματίδες).
• Τα λευκά αιμοσφαίρια (πυοσφαίρια).
• Τα ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα).

Τι μπορεί να σημαίνει ένα παθολογικό σπερμοδιάγραμμα;

Ο εξειδικευμένος Ουρολόγος – Ανδρολόγος οφείλει να συστήσει επανάληψη του σπερμοδιαγράμματος εφόσον τα αποτελέσματα είναι παθολογικά. Να σημειωθεί ότι το σπέρμα μπορεί να επηρεαστεί από το στρες του εξεταζόμενου, την ένταση και το είδος του σεξουαλικού ερεθισμού, τυχόν εμπύρετες λοιμώξεις και ορισμένα ισχυρά φάρμακα. Για το λόγο αυτό συνιστάται η λήψη του δείγματος να γίνεται το πρωί, με τον άνδρα ήρεμο και σε καλή γενική κατάσταση, με απόσταση τουλάχιστον 15 ημερών από εμπύρετη νόσηση.

Παθολογικά αποτελέσματα σε τουλάχιστον 2 σπερμοδιαγράμματα, που απέχουν χρονικά τουλάχιστον 2 εβδομάδες το ένα από το άλλο, θα πρέπει να ακολουθούνται από έναν ενδελεχή έλεγχο του γεννητικού συστήματος του άνδρα. O ειδικός Ουρολόγος-Ανδρολόγος θα προβεί σε κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο του άνδρα, ενώ είναι πιθανόν να ζητήσει περαιτέρω εργαστηριακές εξετάσεις (ορμονικό έλεγχο, γενετικό και γονιδιακό έλεγχο, δείκτη κατάτμησης DFI, δείκτες οξειδωτικού στρες κ.α.). Πολύ συχνά αίτια παθολογικών ευρημάτων στο σπερμοδιάγραμμα είναι η κιρσοκήλη (σχετικό link στο urology.gr), οι λοιμώξεις των επικουρικών γεννητικών αδένων (κυρίως η προστατίτιδα – σχετικό link στο urology.gr), συγγενείς παθήσεις του άνδρα, περιβαλλοντικοί παράγοντες και ο τρόπος ζωής (κάπνισμα, παχυσαρκία, καθιστική ζωή κ.α.).

Νέα σπερματοζωάρια παράγονται διαρκώς στους όρχεις και απαιτούνται έως και 100 ημέρες ώσπου να ωριμάσουν πλήρως. Έτσι, λοιπόν, για να αξιολογηθεί σωστά η μεταβολή του σπέρματος μετά από κάποια αγωγή θα πρέπει να παρέλθουν τουλάχιστον 3 μήνες.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ανδρική υπογονιμότητα και τον προληπτικό προγεννητικό έλεγχο του άνδρα, επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ουρολόγο Ανδρολόγο Δρ. Ιωάννη Ζούμπο. Κλείστε το διαγνωστικό σας ραντεβού για να συζητήσετε από κοντά το θέμα που σας απασχολεί. θέμα που σας απασχολεί.